Pterodroma

Klaverbank en Botney Cut

De Klaverbank ligt op de grens met het Engelse deel van de Noordzee. Het is een gebied met een zeer afwisselende bodemstructuur. De bank zelf bestaat uit relatief ondiepe delen, maar wordt doorkruist door één diepe geul: de Botney Cut. De Botney Cut is één van de diepste delen van de Nederlandse Noordzee. Deze afwisseling van diepe en ondiepe delen maakt de Botney Cut tot een uiterst interessant gebied voor zeevogels en zeezoogdieren.

Dit gebied ligt veel te ver voor de reguliere dagtochten, hiervoor hebben we de meerdaagse Botney Cut Experience tochten in het leven geroepen. Met de Dageraad vanuit Lauwersoog varen we ‘snachts naar en van het gebied om één volle dag of twee dagen en één nacht het Botney Cut gebied te doorkruisen.

In het najaar is het gebied van de Klaverbank rijk aan de reguliere zeevogels van de Noordzee (alkachtigen, Drieteenmeeuwen, Noordse Stormvogels en Jan-van-genten). We hopen natuurlijk ook speciaal op tot de verbeelding sprekende najaarssoorten als pijlstormvogels en jagers, en tegen dwaalgasten zullen we ook geen nee zeggen! En dan zijn er natuurlijk nog de nodige zeezoogdieren mogelijk. We maken naast de vertrouwde Bruinvis ook kans op Dwergvinvissen en Witsnuitdolfijnen!

Er zijn nog maar weinig avifaunistische bezoeken gebracht aan dit gebied, laat staan met een lading ‘chum’! Tijdens de eerste tocht zagen we veel Grauwe Pijlstormvogels, we zijn zeer benieuwd wat het dit jaar gaat opleveren!

Doggersbank en Klaverbank
Als het over Papegaaiduikers, Kleine Alken, Witsnuitdolfijnen of Dwergvinvissen gaat, wordt de Doggersbank steevast genoemd. Ondanks de rijkdom aan gewilde soorten is hier vrijwel geen enkele Nederlandse vogelaar geweest, en ook vogelonderzoekers komen hier zelden. Reden hiervoor is dat het een flink eind uit de kust is, dus moeilijk bereikbaar: een ideale Pterodroma Adventures reisbestemming!

De Doggersbank is een ondiepe zandbank in het meest noordwestelijke hoek van het Nederlands Continentaal Plat, zo’n 100km van de oostkust van Engeland. De meest omdiepe delen zijn zo’n 15 tot 20 meter diep, terwijl het omringede water zo’n 40 meter diep is. Hier bevinden zich paaigronden van onder andere Zandspiering – het lievelingsvoedsel van Papegaaiduikers, maar ook van heel veel andere zeevogels en zeezoogdieren. Vooral in het voorjaar piekt hier de Zandspiering, en de hoge aantallen Dwergvinvissen die hier in mei 2007 zijn gezien, kwamen waarschijnlijk hier ook een visje van meepikken. Tijdens zeevogelsurveys in 2010-2011 werden met name in april-mei Papegaaiduikers gezien en in februari en april zelfs Geelsnavelduikers! Stormvogeltje behoort ook tot de mogelijkheden.

Pterodroma Adventures heeft inmiddels drie tochten naar De Klaverbank georganiseerd; allemaal leverden ze een interessante lijst waarnemingen op. Deze tochten waren allemaal in het najaar, en we zijn natuurlijk erg benieuwd wat hier in het voorjaar te halen is. Tijdens zeevogeltellingen werden ook hier Papegaaiduikers gezien in het voorjaar, maar ook een Dwergvinvis, Tuimelaars, en vlak bij Witsnuitdolfijnen. In het najaar zagen we veel Grauwe Pijlstormvogels. Die zullen we op deze tocht waarschijnlijk niet zien, maar er is wel een goede kans op Noordse Pijlstormvogels en natuurlijk grote aantallen Noordse Stormvogels.

Deze gebieden liggen te ver uit de kust om in een dagtocht te bezoeken. We gaan daarom drie nachten weg, zodat we twee dagen op zee kunnen verblijven: één dag op de Doggersbank, één dag op de Botney Cut/Klaverbank. Na vertrek met de Dageraad uit Lauwersoog komen we op de eerste ochtend aan op de Botney Cut. De tweede dag varen we langs de zuidelijke helling van de Doggersbank zigzaggend naar het noordoosten. Omdat zeezoogdieren en alkachtigen zich niet laten lokken met chum moeten we het voor deze soorten voornamelijk hebben van langdurig zoeken: op lange voorjaarsdagen moet dat lukken!

Noordzee vanuit Lauwersoog

Google-map vertrekplaats “de Dageraad”

Bij deze tocht varen we vanuit de haven van Lauwersoog tussen de eilanden Ameland en Schiermonnikoog door de Noordzee op. We verkennen gedurende de dag het gebied ten noorden van Ameland tot zo’n 25 km uit de kust.

Ameland staat onder zeevogelliefhebbers bekend als een goede plek om bij gunstige wind veel zeevogels te zien.  In de  nazomer en het najaar worden soorten als Grauwe Pijlstormvogel, Noordse Stormvogel en Grote Jager soms in grote aantallen gezien.  Later in het jaar verblijven er enorme aantallen zee-eenden, duikers en alkachtigen in dit deel van de Noordzee.

Voor de najaarssoorten geldt zowel vanaf het land als vanaf een schip dat een flinke dosis geluk nodig is om de leukste soorten te zien. Soorten als Jan van Gent, Grote Jager en Noordse Stormvogel hebben we, tot nu toe, bijna iedere tocht nog kunnen vinden. Maar we hebben ook alle vier de soorten jagers in één trip achter de boot gehad en in 2009 een Vale Pijlstormvogel. Ook voor de bijzonder soorten geldt dus dat het de moeite waard blijft om ernaar uit te kijken.

Minder voor de hand liggend, maar zeker zo leuk zijn de aantallen zangvogels die je in dit gebied kunt zien. Zangvogels maken in grote getale de oversteek van Scandinavië naar ons land en regelmatig kunnen ver op zee groepjes of individuele vogels gezien worden die nieuwsgierig een rondje om het schip komen vliegen. Vaak ook landen vermoeide vogels aan boord om even op adem te komen en even later hun trektocht weer voort te zetten.

Noordzee vanuit Den Helder

Google-map vertrekplaats “Hendrik Karssen”

Tijdens deze tocht varen we in het Noordzee gebied ten westen van Texel tot zo’n 15 á 20 km uit de kust. Vooral de kuststrook tot enkele kilometers ten westen van Texel is tot nu toe erg goed gebleken voor alkachtigen, jagers en Jan van Genten. Ook Bruinvissen hebben we hier steeds prachtig kunnen zien. Wat verder uit de kust bevind zich een wat diepere geul waar zich ook weer grotere aantallen Jan van Genten en vaak ook Noordse Stormvogels ophouden. Andere leuke soorten die we in dit gebied gezien  hebben zijn b.v. Vorkstaartmeeuw, Rosse Franjepoot, vale pijlstormvogel en IJsduiker.